Τα παιδιά αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς και διαφορετικούς τρόπους. Οι διαφορές αυτές στην ανάπτυξη μπορεί να συνδέονται με την προσωπικότητα τους, το ταπεραμέντο και τις εμπειρίες τους. Κάποια από τα παιδιά μπορεί να πάσχουν από κάποιο πρόβλημα υγείας, γεγονός που θα επηρεάσει την ανάπτυξη τους.
Ανησυχητικές ενδείξεις
Γονείς, συγγενείς και γενικά οι άνθρωποι που ασχολούνται με το παιδί, συχνά μπορεί να ανησυχήσουν για την σωστή ανάπτυξη του. Οι πληροφορίες που ακολουθούν έχουν σκοπό να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε αν το παιδί σας παρουσιάζει κάποια ανησυχητική ένδειξη που θα σας κινήσει να αναζητήσετε βοήθεια ή να το συζητήσετε με το παιδίατρο σας.
Τα προβλήματα ανάπτυξης που πιθανόν να παρουσιάσει ένα παιδί στην ζωή του αντιμετωπίζονται καλύτερα όταν διαγνωστούν έγκαιρα. Τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του είναι μεγάλης σημασίας για την ανάπτυξη του. Η πρώιμη παρέμβαση έχει σαν αποτέλεσμα την καλύτερη, κατά το δυνατόν, σωματική και πνευματική του ανάπτυξη.
Συμπεριφορές και σχέσεις
Κάποιες από τις παρακάτω συμπεριφορές μπορεί να αποτελούν λόγο για ανησυχία ανεξάρτητα με την ηλικία του παιδιού.
- Δεν θέλει να το αγγίζουν
- Δεν μπορείς να το ησυχάσεις, δεν μπορεί να ανακουφιστεί
- Αποφεύγει ή σπανίως κάνει επαφή με τα μάτια με τους άλλους
- Στην ηλικία των 4 μηνών δεν κάνει αγκού ή δεν χαμογελάει όταν ασχολούνται μαζί του
- Στην ηλικία του ενός έτους δεν παίζει «τσα» ή «κούκου» ή δεν γνέφει αντίο
- Στην ηλικία των 2 ετών δεν μιμείται τους γονείς του σε καθημερινές δραστηριότητες όπως σκούπισμα, σκούπισμα πιάτων, μαγείρεμα ή βούρτσισμα των δοντιών
- Στην ηλικία των 3 ετών δεν παίζει με τους άλλους
- Συμπεριφέρεται επιθετικά σε σταθερή βάση, τραυματίζει τον εαυτό του ή τους άλλους
Ακοή
- Παρουσιάζει συχνές ωταλγίες
- Δεν μπορεί γυρίζει να δει από που προέρχεται ο ήχος ή η φωνή, ή αντιδρά σε δυνατούς ήχους
- Μιλάει με πολύ χαμηλή ή πολύ δυνατή φωνή, ή η φωνή του έχει μια ασυνήθιστη χροιά
- Δεν αντιδρά πάντοτε αν το φωνάξετε από το άλλο δωμάτιο ακόμα κι αν αυτό είναι κάτι που συνήθως ενδιαφέρεται ή του αρέσει
Όραση
- Κλείνει το ένα μάτι ή στρίβει το κεφάλι του όταν κοιτάει κάποιο αντικείμενο
- Έχει δυσκολία να παρακολουθήσει κινούμενα αντικείμενα ή ανθρώπους που μιλάνε
- Έχει δυσκολία να εστιάσει ή να σε κοιτάξει στα μάτια
- Συνήθως διαβάζει βιβλία και φέρνει αντικείμενα πολύ κοντά στο πρόσωπο του, ή παρακολουθεί από πολύ κοντά τηλεόραση
Κίνηση
- Σπρώχνει μακριά ή γίνεται τόξο όταν το κρατάτε κοντά σας
- Στον τέταρτο μήνα της ζωής του δεν μπορεί να κρατήσει το κεφάλι του
- Στον έκτο μήνα της ζωής του δεν γυρίζει
- Στον πρώτο χρόνο της ζωής του δεν κάθεται ή δεν μπουσουλάει, δεν μπορεί να σηκώσει μικρά αντικείμενα με τον δείκτη και τον αντίχειρα
- Στην ηλικία των 2 ετών δεν περπατάει μόνο του, έχει δυσκολία να κρατάει μεγάλα μολύβια και να μουτζουρώνει
- Στην ηλικία των 3 ετών δεν έχει καλό συντονισμό στις κινήσεις του και πέφτει ή παραπατάει συχνά όταν τρέχει. Έχει δυσκολία να γυρίζει τις σελίδες σε ένα βιβλίο
- Όταν είναι 4 ετών έχει δυσκολία να σταθεί στο ένα πόδι για λίγο
- Όταν γίνει 5 ετών δεν μπορεί να κάνει κουτσό ή να πηδάει στο ένα πόδι. Έχει δυσκολία να σχεδιάζει απλά σχήματα
Επικοινωνία
- Όταν γίνει 3 μηνών δεν κάνει αγκού και δεν χαμογελάει
- Όταν είναι 6 μηνών δεν μπαμπαλίζει για να σας τραβήξει την προσοχή
- Ενός έτους δεν «απαντάει» διαφορετικά σε λέξεις όπως «αντίο» ή «μπάλα»
- Ενός έτους δεν λέει λέξεις για να ονομάσει ανθρώπους ή αντικείμενα όπως «μαμά» ή δεν γνέφει αρνητικά με το κεφάλι του
- Δύο ετών δεν δείχνει και δεν ονομάζει αντικείμενα ή ανθρώπους για να δείξει τι θέλει ή να εκφραστεί
- Δύο ετών δεν χρησιμοποιεί δύο λέξεις για να κάνει μια φράση όπως πχ «μαμά άτα»
- Τριών ετών δεν προσπαθεί να πει γνωστά παιδικά τραγουδάκια
- Τριών ετών δεν μπορεί να ακολουθήσει απλές εντολές κατεύθυνσης
- Τεσσάρων ετών δεν λέει ιστορίες είτε πραγματικές είτε φανταστικές ή δεν κάνει ερωτήσεις
- Τεσσάρων ετών δεν μιλάει καθαρά έτσι που να είναι κατανοητά αυτά που λέει και από άτομα εκτός οικογένειας
Σκέψη
- Ενός έτους έχει δυσκολία να βρίσκει αντικείμενα που είδε που τα κρύψαμε
- Δύο ετών δεν δείχνει μέλη του σώματος του, όταν ερωτηθεί, πχ «που είναι το στόμα σου;»
- Τριών ετών δεν μπορεί να καταλάβει έννοιες όπως «περισσότερο» ή «ένα»
- Τεσσάρων ετών δεν απαντάει σε απλές ερωτήσεις όπως «τι κάνεις όταν πεινάς;» ή «τι χρώμα είναι αυτό;»
- Πέντε ετών δεν καταλαβαίνει την σημασία του σήμερα, του χθες ή του αύριο
Γεράσιμος Ρούσσος
Επιστημονικός Υπεύθυνος Διεπιστημονικού Κέντρου
MSc στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών & Εκπαιδευτής Ενηλίκων
Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής S.I.T. – Εμψυχωτής
Για οποιαδήποτε ενημέρωση ή πρόσθετη πληροφόρηση, παρακαλώ μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο 210-2792955 & 6934-457847